De decembermaand is een gezellige maand met veel moois om naar uit te kijken. Er is het Sinterklaasfeest en de kerstdagen, alweer snel gevolgd door oudejaarsavond. Sommigen hebben kort voor de decembermaand ook nog Sint Maarten gevierd. Hier worden heel veel kinderen druk van. Deze dagen veroorzaken namelijk niet alleen bij kinderen met autisme veel prikkels, je ziet ook de andere kinderen drukker worden rond deze tijd. Drukker en lawaaieriger. Vol verwachting klopt menig hart. Bij kinderen met autisme kan de decembermaand echt een opgave zijn, gewoon omdat deze maand bomvol prikkels zit. Niet alle kinderen met autisme voelen dezelfde spanning, maar het merendeel helaas wel.
Als ouders hebben we het er ook maar druk mee, in deze laatste maand van het jaar. Sint heeft zijn hielen nog niet gelicht, of de kerstspullen worden al van zolder gehaald. Deze op elkaar volgende veranderingen geven een kind met autisme een onrustig, gehaast en niet bepaald veilig gevoel. Kinderen met autisme hebben nu eenmaal iets meer tijd nodig om aan de veranderingen te wennen.
Het Sinterklaasfeest
Het Sinterklaasfeest is vooral voor de jongere kinderen een spannende tijd. Of je nu Sinterklaas thuis wel of niet viert, alle kinderen in de basisschool krijgen ermee te maken. Er worden schoentjes gezet, Sinterklaasliedjes gezongen, Sinterklaas journaal gekeken, in de hogere klassen worden lootjes getrokken. Je komt er eigenlijk niet onderuit, tenzij je een maand vakantie boekt op een onbekend eiland, maar dan krijg je waarschijnlijk een groot probleem met de onderwijsinspectie. Je kind doet er automatisch aan mee, of je dat nu wilt of niet. Voor kinderen met autisme kunnen de weken voor het Sinterklaasfeest enorm spannend zijn. Ten eerste kunnen daar zomaar Pieten ’s nachts naast je bed staan om cadeautjes te brengen. Daarnaast lonken de speelgoedboeken van de speelgoedwinkels met de meest prachtige cadeautjes die je je maar kunt wensen. De etalages staan vol interessant snoepgoed en de liedjes vertellen verhalen over de Goedheiligman die zoete kinderen lekkers brengen en stoute kinderen krijgen straf. Hoe houd je dit nog leuk?
Zorg dat het Sinterklaasfeest voor zover dat kan voorspelbaar wordt. Maak bijvoorbeeld een overzichtelijk schema (eventueel met pictogrammen) waarop staat wanneer het kind een schoen mag zetten (bij voorkeur maximaal 2 x per week). Beantwoord alle vragen die het kind heeft. Hoe meer duidelijkheid, hoe minder angst, ook als dat betekent dat je moet vertellen dat het hele gebeuren met Sinterklaas één toneelstukje is en dat jij degene bent die de schoen vult en niet zo’n enge Piet. Een aftelkalender kan helpen naar pakjesavond toe te werken. Probeer die dagen zo rustig mogelijk te houden en houd vast aan vaste bedtijden en de structuur van de dagelijkse normale invulling van de dag. Is het kind uiterst gespannen op pakjesavond, geef hem dan als eerste zijn cadeau. Zorg ook niet voor een overkill aan cadeaus, maar houd het aantal overzichtelijk klein. Geef het kind de rust en ruimte om zich terug te trekken als het hem allemaal te spannend wordt. Let een beetje extra deze dagen op je kind en zorg voor meer rustpauzes en ruimte om te ontspannen.
Kerst
Wacht het liefst zo lang mogelijk met de kerstversiering na het Sinterklaasfeest. Het helpt de kleuren van de kerstversiering zo natuurlijk mogelijk te houden, helemaal als je kind erg gevoelig is voor een drukke omgeving. Glimmende kerstballen en veel felle lichtjes kunnen voor gevoelige kinderogen heel onaangenaam zijn. Hetzelfde geldt ook voor het flikkerende kaarslicht.
Maak ook het kerstfeest voor het kind voorspelbaar. Structuur en duidelijkheid geven het kind houvast. Leg tot in de details uit wat de plannen zijn. Bij wie gaan we hoe laat op visite, wie zijn daar en hoe lang blijven we. Plan pauzemomenten in en geef je kind een ruimte waar het zich terug kan trekken als het overprikkeld raakt. Maak een duidelijk schema, eventueel met pictogrammen. Het is ook leuk om dit schema samen met het kind te maken. Als het kind wat ouder is, kan het zelf ook aangeven wat hem of haar prettig lijkt om samen te doen. Plan hiervoor wat tijd in. Het schema geeft nog meer houvast als het kind telkens een activiteit kan wegstrepen en dan meteen ziet welke volgende activiteit volgt.
Rustpauzes zijn voor ouders een verademing, voor kinderen met autisme zijn dit juist momenten die niet zijn ingevuld en dus geen helderheid bieden. Het gevolg kan zijn, dat ze gaan lopen klieren. Geef ook die rustmomenten invulling. Laat ze dan een boek lezen of een film kijken of lekker een moment in een rustige plek met de nieuwe cadeautjes spelen.
Oudejaarsavond
Het vuurwerk op oudejaarsavond is waarschijnlijk wel het hoogtepunt voor iedereen. Het geluid van het vuurwerk kan echter voor kinderen met autisme veel te overweldigend zijn. Heel veel kinderen met autisme vinden vuurwerk gewoonweg eng, vooral vanwege de knallen en de onverwachtse lichteffecten. Houd je kind in de gaten en blijf bij hem als het vuurwerk losbarst. Je kunt deze geluiden en lichteffecten eventueel filteren met behulp van oordoppen of een koptelefoon en een zonnebril, of je blijft gewoon lekker binnen en kijkt naar het vuurwerk op de televisie.
Overige tips
Als je kind autisme heeft, is de decembermaand een periode waarop er heel veel informatie naar binnen komt. Het is een maand vol verrassingen, drukte, muziek en af en toe hoor je het vuurwerk al knallen. Een kind met autisme komt tijd tekort om alle informatie van deze drukke decembermaand op een rijtje te krijgen. Waak als ouder voor situaties waarin je kind overprikkeld kan raken en zorg deze maand extra voor rustige momenten. Ieder kind is anders en nogmaals, niet alle kinderen met autisme hebben er last van, maar de meeste kunnen zo overprikkeld raken dat ze het gezellige samenzijn helemaal niet leuk vinden en er zelfs ziek van worden. Kijk welke dingen je kunt doen om je kind te helpen die spanning weg te nemen en doe wat er voor nodig is om je kind zich goed te laten voelen. Doe het zelf ook rustig aan en geniet van de feestdagen en zorg voor zo min mogelijk stress.